Neptun na straży elektronicznej temperatury

Każdego dnia, na licznych podzespołach, w domach i biurach na całym świecie pokaźne dawki energii ulegają utracie jako ciepło. Wiąże się to nie tylko ze znacznym zmniejszeniem wydajności przekazywania informacji, ale również z możliwością uszkodzenia sprzętu. Jeśli więc od swojego sprzętu wymagacie dużo więcej od przeciętnego użytkownika, powinniście zainteresować się chłodzeniem wodnym.

Dwa żywioły
Metod chłodzenia podzespołów jest cała masa, dzięki czemu niemalże każdy użytkownik może dobrać najlepszy sposób ochrony sprzętu zgodnie z indywidualnymi potrzebami.

Od lat 90 ubiegłego wieku najczęściej spotykanym chłodzeniem w gotowych konstrukcjach jest chłodzenie aktywne, którego serce stanowi wentylator wymuszający ruch powietrza w pobliżu powierzchni radiatora, ułatwiając odprowadzenie z niego ciepła. W większości nowszych modułów, prędkość wentylatora zmienia się wraz z ze zmianą temperatury procesora. Zatrzymanie lub brak wentylatora w układzie aktywnym powoduje przegrzanie procesora.

Rzadziej spotykanym chłodzeniem jest chłodzenie pasywne, polegające na odprowadzaniu ciepła tylko w wyniku konwekcji swobodnej powietrza (ruchu powietrza związany z różnicami temperatur). Taki układ wymaga jednak bardzo wydajnego radiatora.

Chłodzenie powietrzne aktywne i pasywne niesie za sobą jednak wady, które mogą przeszkodzić większości overclockerów. Powietrze ma niską pojemność cieplną, przez co nie jest w stanie magazynować odpowiednio dużej energii termicznej. Co więcej, jest fatalnym przewodnikiem ciepła, przez co wielokrotnie wentylatory nie dają rady efektywnie chłodzić podzespołów nawet przy pracy z kosmiczną prędkością obrotową.

Ciekły azot
Do chłodzenia pecetów próbowano wykorzystywać również między innymi moduły Peltiera czy inne pompy cieplne, jednak większość takich rozwiązań nie sprawdziła się z uwagi na możliwość skraplania się pary wodnej znajdującej się w powietrzu. Właśnie dlatego dla szczególnie wymagających stworzono możliwość chłodzenia cieczą – ciekłym azotem (rozwiązanie wykorzystywane wyłączenie przy pokazach) oraz wodą.

Jak to jest zrobione?
Woda stanowi niemalże idealne chłodziwo dla elementów elektronicznych. Dzięki ogromnej w porównaniu z powietrzem pojemności cieplnej (litr wody jest w stanie zgromadzić taką samą ilość energii co 1180 litrów powietrza), nawet najbardziej przegrzewające się podzespoły mogą zostać schłodzone dużo szybciej i efektywniej niż w przypadku chłodzenia nawet najbardziej wydajnym radiatorem powietrznym.

Układ do chłodzenia wodnego składa się z czterech głównych elementów połączonych wężami – bloku wodnego, który ma kontakt z chłodzonym elementem, chłodnicy (element mający oddać ciepło otoczeniu), pompki pobudzającej obieg cieczy i zbiornika wyrównawczego.

Woda, którą wykorzystuje się do chłodzenia nie może pochodzić z domowej instalacji z uwagi na dużą zawartość wapnia i mikroorganizmów. Najlepszą cieczą, którą możemy wykorzystać jako chłodziwo jest woda destylowana z odrobiną spirytusu, który zapobiegnie rozwojowi bakterii i organizmów wodnych w naszej konstrukcji. Między procesor a blok wodny należy dać odrobinę pasty termoprzewodzącej, dzięki czemu możliwe będzie lepsze odprowadzenie ciepła z CPU lub karty graficznej.

Cooler Master dla początkujących
Zaawansowani modderzy bardzo często sami tworzą swój system chłodzenia wodnego. Jeśli jednak chłodzenie wodne ma być instalowane po raz pierwszy warto sięgnąć po jeden z gotowych zestawów, na przykład takich jak Seidon – moduł przystosowany do efektywnego chłodzenia zarówno procesorów od Intela jak i AMD. Zestaw tego producenta bez problemu można podłączyć jako standardowe chłodzenie.

Osobom, które wymagają od chłodzenia nieco więcej śmiało polecić można Neptona - zestaw zawierający ultrawydajną pompę i specjalnie zaprojektowany blok wodny, dzięki czemu moduł jest jednym z najlepiej chłodzących gotowych zestawów na rynku.

Jeśli zajmujecie się moddingiem lub próbujecie zwiększyć wydajność Waszych podzespołów, dobre chłodzenie w Waszych pecetach powinno być podstawą. Dla dobra Waszego sprzętu warto zainteresować się modułami do chłodzenia cieczą.