Wielki test pamięci RAM DDR2

System chłodzenia pamięci Ram
Warto zwrócić uwagę na zastosowany system chłodzenia pamięci. Wśród testowanych tutaj modeli jedynie produkt Geil Black Dragon nie posiadał radiatorów odprowadzających ciepło.

Ciepło w nich odbierane jest przez powietrze bezpośrednio opływające układy scalone. Pozostałe modele posiadają różnego typu radiatory: od najprostszych, ściśle przylegających do powierzchni całej płytki drukowanej (np. Patrioty LLK) poprzez dziurkowane zapewniające wentylację na wzór najwydajniejszych samochodowych tarcz hamulcowych (jak w modelu OCZ SLI Ready Edition), aż po moduły G.Skill PI bądź Patriot Viper wyposażone w specjalne grzebienie wyciągnięte ponad moduły odprowadzające ciepło na powierzchnię.

Ewenementem są natomiast pamięci OCZ Reaper HPC korzystające z rurek z cieczą. Pamięci z radiatorami mają jedną istotną wadę. Gdy są zainstalowane w płycie głównej to przylegają ciasno do siebie. Tak dzieje się w przypadku montażu modułów OCZ Reaper HPC gdzie włożenie 4 modułów na raz jest iście wyczynowym osiągnięciem. W takiej sytuacji odbieranie ciepła z radiatorów jest mocno utrudnione. Sytuacja staje się jeszcze gorsza gdy zamontujemy 4 moduły a między ich parami nie ma zaś odstępów. Wówczas środkowe moduły nie maja zapewnionego skutecznego chłodzenia. W takiej sytuacji lepsze jest zastosowanie modułów bez radiatorów.

Buńczuczne nalepki na radiatorach
Wśród testowanych tutaj modeli większość dysponuje opóźnieniami typu 4-4-4-12 T2, przy częstotliwości 800MHz.

Często jednak się zdarza że mimo nalepek informujących o zastosowanych timingach płyta główna potrafi sama ustawić wolniejsze parametry, ponieważ odczytuje je z profilu SPD.
Ciekawym faktem jest też to iż niektóre, najszybsze pamięci na rynku mają wpisane ustawienia w SPD dla częstotliwości rzędu 500MHz, ale jednak brakuje przy tym wpisów dla mniejszych częstotliwości.

Z drugiej strony jeśli dany producent gwarantuje nam że dany model pamięci będzie pracował z krótszymi opóźnieniami to w takim wypadku deklaruje się że tak będzie.

Zapewne będzie trzeba wtedy ręcznie ustawić takowe parametry w BIOSIE - w odpowiednich opcjach temu służących.

Dlatego ważnym jest aby producent umieszczał na opakowaniu - najlepiej na samym module RAM informacje gwarantowanych możliwościach danego modułu RAM.

W tym miejscu należy obowiązkowo zaznaczyć że standard JEDEC definiujący parametry pracy określa wartość napięcia zasilającego na poziomie 1.8-1.9v. Jest to niezwykle istotny fakt kiedy dane nam jest korzystać z tańszych płyt głównych które nie pozwalają na zmianę napięcia zasilającego.

W ich przypadku zastosowanie chociażby modułów OCZ Reaper HPC 800MHz 4-4-4-12 2.3v spowoduje pogorszenie osiągów, oraz co bardziej przykre - nie pozwoli nam na uruchomienie naszego komputera.

Profile EPP
EPP to skrót od Enhanced Performance Profile.

Najprościej ujmując, jest to zbiór odgórnie ustalonych parametrów pracy pamięci, które po aktywowaniu EPP w BIOS płyty głównej, zostają automatycznie ustawiane.

W odróżnieniu od SPD (Serial Presence Detect), który także zawiera zestaw informacji (timingów) dla danej częstotliwości pracy, które płyta wprowadza automatycznie, zgodnie ze wzorcem, zapisana jest tu także zalecana wartość napięcia (dobierane przez platformę) oraz CR (Command Rate).

Poza tym EPP, identycznie jak SPD, zawiera również dane na temat podstawowych timingów. Historia Enhanced Performance Profile jest dosyć nowa.

Technologia ta została opracowana przez firmę Corsair i nVidia. Dodatkowe informacje zapisane są w pamięci EEPROM, standardowo znajduje się w niej jedynie SPD, a ponad połowa jej całkowitej pojemności: 256 bajtów marnuje się.

Cel wprowadzenia EPP wydaje się dosyć jasny. Organizacja standaryzacyjna JEDEC, nie uznała do tej pory układów taktowanych z częstotliwością powyżej 800MHz jako standard dla modułów. EPP jest pod tym względem ujednoliceniem i gwarancją, że pamięci taktowane przykładowo z zegarem 1000MHz, będą współpracowały z naszą płytą. Oczywiście należy w tym wypadku dodać, że jedynie układy nForce 590SLI i nowsze ze stajni nVidia, gwarantują wsparcie dla EPP.

Niezbędne jest także aby BIOS wspierał EPP.

Reasumując - do poprawnego działania Enhanced Performance Profile muszą zostać spełnione trzy warunki: pamięć EPP, chipset obsługujący profile oraz BIOS płyty.

Pamięci posiadające nadmiarowe informacje EPP oznaczane są często przez producentów jako SLI-Ready.

Układ SPD
SPD (Serial Presence Detect) to niewielki układ EEPROM na każdym z modułów pamięci. Jego pojemność to 256 bajtów.

Producent pamięci, zgodnie z zaleceniami JEDEC, zapisuje w SPD informacje na temat parametrów pamięci (wielkość, częstotliwość, timingi, napięcie), datę wytworzenia, numer seryjny, nazwę modułu oraz swoją. W przypadku pamięci standardowych są to zarówno domyślne, jak i nominalne parametry jej pracy.

Natomiast pamięci wyczynowe często w SPD mają zapisane dużo słabsze parametry pracy niż te, które deklaruje producent.

W ten sposób pamięć ustawia swoje parametry na niższe, by zapewnić kompatybilność pracy przy pierwszym uruchomieniu.

Dlatego też, by móc skorzystać z pełnej wydajności, pamięciom należy ręcznie ustawić parametry.

Kompatybilność
Pomimo obecności standardów może okazać się, że dana pamięć nie do końca poprawnie współpracuje z naszą płytą główną. Dotyczy to przede wszystkim pamięci wyczynowych, które pracują z wyższymi taktowaniami niż te, określone w standardach JEDEC.

Również podczas produkcji pamięci stosuje się drobne modyfikacje w budowie modułów DIMM tak, by uzyskać jak najwyższą wydajność, a by jednak nadal były one kompatybilne. Jednak nie w każdym przypadku tak jest. Producenci płyt głównych testują moduły pamięci i modyfikują odpowiednio BIOS-y płyt głównych tak, by zagwarantować poprawną współpracę pamięci. Przekonaliśmy się o tym kilkukrotnie, kiedy to okazało się, że wymiana BIOS-u na nowszy powoduje lepszą (czy też poprawną) pracę pamięci. Dotyczyło to przede wszystkim tych najszybszych modeli.