Zrozumieć SSD

W ciągu kilku ostatnich lat dyski SSD z narzędzi dla profesjonalistów stały się standardowym nośnikiem danych. Wraz z postępem technologii, dyski półprzewodnikowe przekroczyły prędkość 6 Gb/s, czyli maksymalną dla interfejsu SATA 3.0. Rozwiązaniem, które pozwala na zlikwidowanie „wąskiego gardła” jest interfejs PCI Express (PCIe).

Czym jest PCIe?
Magistrala PCI Express została zaprojektowana tak, aby być jak najbardziej uniwersalną. Płyty główne wyposażone są w sloty o różnej długości, w których umieszcza się karty, wykorzystujące określoną liczbę linii. Przykładowo, karta z dwiema liniami pasuje do slotu PCIe x2, ale możemy ją umieścić także w slotach x4, x8 i x16. Najdłuższe z nich są wykorzystywane przez wydajne karty graficzne, te krótsze zaś, przez urządzenia nie wymagające dużego transferu danych, np. karty dźwiękowe. To, jak dużo danych jest przesyłanych przez linie, zależy od ich ilości oraz generacji PCI Express (v1.X: 250MB/s, v2.x: 500MB/s, v3.0: 985MB/s). Kolejne wersje interfejsu są kompatybilne wstecz, co oznacza, że są w stanie obsłużyć również starsze karty. PCIe, w przeciwieństwie do SATA, obsługuje transmisję dwukierunkową, dzięki czemu przekaz danych odbywa się jednocześnie w obie strony.

PCIe zaletą dla SSD
Czym więc jest PCIe dla SSD? Jako przykładu, użyjmy dysku Plextor M6e. Dysk wyposażono w złącze PCI Express 3.0 x2, więc pasuje do slotu x2, x4, x8 i x16 oraz jest kompatybilny ze starszymi wersjami PCIe. Większość płyt głównych posiada wersję PCIe 2.0 lub 3.0, co oznacza, że slot, do którego pasuje dysk jest w stanie, teoretycznie, przesyłać dane o prędkości do 1 GB/s (2 x 500 MB/s), czyli dużo więcej niż maksymalna szybkość odczytu dysku Plextor M5 Pro Xtreme (ok. 550 MB/s).

Ewolucja: Plug-and-play
Dyski SSD na PCIe nie są całkowicie nowym rozwiązaniem, jednak poprzednie wersje tych urządzeń często wymagały odpowiednich sterowników, co powodowało, że były kłopotliwe w użytkowaniu. Plextor rozwiązał ten problem, dostosowując M6e do technologii Plug-and-play. Dysk używa sterowników AHCI, które są zintegrowane z systemami operacyjnymi Windows i Linux. Dodatkowo, Plextor M6e współpracuje zarówno z UEFI, jak i ze starszym BIOS.

Kurczące się rozmiary kart PCIe
Niektóre obudowy komputerów zbudowane zostały tak, że wymagają od kart PCIe dopasowania do rozmiarów HHHL (Half-Height, Half-Length). Starsze dyski SSD nierzadko były większe gabarytowo i często wymagały odpowiednich obudów. Plextor M6e używa standardu HHHL, jest więc dopasowany do każdego rodzaju komputera PC.

Wnioski
Zmiana magistrali z SATA 6 Gb/s na PCI Express pozwala nowym generacjom dysków SSD osiągnąć wyższy poziom wydajności. Uniknięcie „wąskiego gardła” pozwoliło na ok. 50-procentowy wzrost szybkości w stosunku do urządzeń podłączanych za pomocą SATA. Ponadto, nic nie stoi na przeszkodzie, aby w przyszłości zastosować łącze PCI Express, wykorzystujące większą ilość linii.